دیجیتال مارکتینگ شامل تمام فعالیت‌هایی می‌شود که یک کسب و کار با ابزارهای دیجیتال با هدف بازاریابی انجام می‌دهد. به عنوان شخصی که چندسال گذشته به طور مستمر در این حیطه فعالیت داشتم، نوشتن درباره دیجیتال مارکتینگ به من کمک می‌کند تا بار دیگر دانسته‌هایم را مرور کنم. سعی می‌کنم بیانم ساده باشد تا فهم مطالب برایتان آسان شود. این نوشته ادای دین من به دیجیتال مارکتینگ خواهد بود.
برای بررسی هر موضوعی بهتر است نخست حجم بازار و ظرفیت آن را مورد ارزیابی قرار دهیم. طبق آمار سایت statista در آپریل 2023 تعداد کاربران اینترنت حدود 5 میلیارد و 180 میلیون بوده است (منبع). این آمار نشان می‌دهد که به کارگیری دیجیتال مارکتینگ در کسب و کار می‌تواند به ما قدرت دسترسی به بازاری با بیش از 5 میلیارد نفر ظرفیت بدهد. البته به طور قطعی محدودیت‌های زیادی برای دسترسی به این بازار بزرگ وجود دارد.
دیجیتال مارکتینگ ابتدا یکی از زیرمجموعه‌های مارکتینگ یا همان بازاریابی محسوب می‌شد. اما در سالیان اخیر توجه به آن به قدری مورد توجه قرار گرفته که بسیاری از کسب و کارها تمام یا اغلب فعالیت بازاریابی خود را محدود به دیجیتال مارکتینگ کرده‌اند. فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ می‌تواند شامل بخش‌های متفاوتی باشد که در ادامه آنها را به صورت مختصر بررسی خواهیم کرد.
1- محتوا
محتوا از منظر رسانه، وب و ارتباطات به معنای هر چیزی است که پیام، خبر، احساس و نظایر آن را به دیگران منتقل می‌کند. از محتوا در دیجیتال مارکتینگ به عنوان پادشاه یاد می‌شود. محتوا می‌تواند متن، تصویر، ویدیو و صدا باشد. هر کدام از ساختارهای چهارگانۀ فوق، دارای زیر مجموعه‌هایی هستند. محتوا زیربنای اولیه فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ است. به طور کلی زمانی فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ اثربخش خواهد بود که محتوای مناسبی برای آن تولید شده باشد. در آینده حتما در پستی دیگر به بررسی گونه‌های مختلف محتوا خواهم پرداخت.
2- سئو
واژه سئو برگرفته از سر واژه های کلمه Search Engine Optimization می‌باشد. سئو عبارت است از کلیه فعالیت‌هایی که یک کسب و کار انجام می‌دهد تا صفحات سایت آن در نتایج جست و جوی گوگل یا سایر موتورهای جست و جو مانند بینگ و یاندکس (که در ایران استفاده از آنها چندان متداول نیست) در جایگاه مناسبی قرار بگیرد. این نوع روش بازاریابی ارتباط مستقیمی با تولید محتوا دارد. بودن در رتبه‌های نخست نتایج گوگل به شما این فرصت را می‌دهد که توسط مخاطبین خود دیده شوید. فعالیت‌های سئو خود به سه بخش تقسیم می‌شود:
سئو داخلی (on page seo)
سئو خارجی (off page seo)
سئو فنی (Technical SEO)
به طور کلی دریافت نتیجه مطلوب از طریق سئو نیاز به زمان دارد اما یکی از ماندگارترین و کم هزینه‌ترین روش‌های دیجیتال مارکتینگ محسوب می‌شود. من همیشه سئو را به کاشتن درخت تشبیه می‌کنم. ابتدا شما باید زمان و هزینه زیادی صرف کنید تا درختتان به اندازه کافی بزرگ شود. بعد از آن می‌توانید تا مدتی طولانی از میوه درخت خود استفاده کنید. در آینده‌ای نزدیک در قالب مجموعه پست‌هایی حتما آموزه‌های مربوط به سئو را به طور مفصل به شما توضیح خواهم داد.
3- شبکه‌های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی یکی از ابزارهای مهم دیجیتال مارکتینگ است. بسیاری از افراد اغلب حضورشان در فضای اینترنت را صرف گشت و گذار در شبکه‌های اجتماعی می‌کنند. شما می‌توانید با تولید محتوای مناسب و جذب مخاطب در یک شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام درآمدی فراتر از تصور خود داشته باشید. این موضوع میزان اثربخشی شبکه‌های اجتماعی را مشخص می‌کند. شاید فیس بوک و اینستاگرام شناخته شده‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهانی باشد. البته در ایران تلگرام از فیس‌بوک کاربردی‌تر می‌باشد. حتی قطعی‌های اینترنت و دشواری اتصال به برخی از شبکه‌های اجتماعی رایج جهانی باعث شده تا بله و ایتا نیز کاربران خود را داشته باشند.
4- تبلیغات کلیکی
تبلیغات کلیکی را می‌توان نمونه‌ای از تبلیغات زودبازده محسوب کرد. اگر برنامه ریزی مناسبی برای تبلیغات کلیکی خود داشته باشید می‌توانید به سرعت هزینه‌ای بیش از آنچه صرف کرده‌اید، دریافت کنید. معروفترین نوع تبلیغات کلیکی گوگل ادز می‌باشد. تبلیغات گوگل در موتور جستجوی آن، یوتیوب، گوگل پلی و همچنین سایت‌های همکار در گوگل سنس و گوگا ادموب نمایش داده می‌شود. فیس بوک، توئیتر و لینکدین نیز انواعی از تبلیغات کلیکی ارائه می‌دهند، اما در ایران چندان متداول نیست. یکتانت یکی از اصلی‌ترین ارائه‌دهندگان سرویس تبلیغات کلیکی در ایران می‌باشد.
5- همکاری در فروش
همکاری در فروش یا Affiliate Marketing یکی از شیوه‌های جدید دیجیتال مارکتینگ است. صاحب یک سایت یا اینفلوئنسر در شبکه‌های اجتماعی محصول شما را از طریق لینکی منحصر به فرد که به خود آن فرد تعلق دارد، تبلیغ می‌کند. با توجه به تعداد لینک‌های ورودی یا میزان فروش از طریق آن لینک شما به صاحب آن وبسایت یا اینفلوئنسر هزینه پرداخت می‌کنید. این روش می‌تواند برای هر دو طرف سودآور باشد. دیجی کالا در بین کسب و کارهای ایرانی از چندین سال پیش سیستم همکاری در فروش را برای محصولات خود فعال کرده است.
6- پیامک
بازاریابی پیامکی بدون نیاز به اینترنت انجام می‌شود. در این روش کاربر بدون اینکه حتی اینترنت گوشی خود را روشن کند، محتوای تبلیغاتی شما را مشاهده خواهد کرد. حتما شما نیز روزانه چندین پیامک تبلیغاتی دریافت می‌کنید. کاشت مو، تور استانبول، قبولی در دانشگاه بدون کنکور و… برخی از رایج‌ترین پیامک‌های تبلیغاتی می‌باشند. برای اثربخشی بیشتر بازاریابی پیامکی باید شماره مشتریان بالقوه خود را در اختیار داشته باشید. با طبقه بندی مشتریان می‌توانید برای آنها پیام‌های شخصی سازی شده بفرستید که تجربه نشان داده بازخورد بهتری خواهد داشت.
7- ایمیل
بازاریابی ایمیلی یکی از روش‌های قدیمی بازاریابی است. از ایمیل مارکتینگ اغلب برای تبلیغ محتوا، کدهای تخفیف و اطلاع رسانی رویدادها استفاده می‌شود. در اوایل دهه 90 هر وقت به ایمیل خود سر می‌زدم تعداد ایمیل با عناوین جذاب در اینباکس من وجود داشت. عناوینی مانند “پایتخت طلاق جهان کجاست؟”، “تیپ جدید گلزار همه را شوک کرد!” و… در آن زمان اغلب افراد روی چنین محتوایی کلیک می‌کردند و فرستنده ایمیل، ورودی بسیار خوبی در صفحه موردنظرش دریافت می‌کرد. امروزه از میزان اثربخشی ایمیل برای تبلیغات تا حدود زیادی کاسته شده است. اما همچنان به عنوان روشی ارزان می‌توان از آن استفاده کرد.
8- اینفلوئنسر مارکتینگ
اینفلوئنسر به فردی گفته می‌شود که مخاطبان و طرفداران زیادی دارد و در جامعه به صورت کلی یا در حوزه‌ای خاص فعالیت می‌کند. اینفلوئنسرها می‌توانند مخاطبان خود را ترغیب کنند تا از محصولاتی که آنها تبلیغ می‌کنند، استفاده نمایند. پاتوق اغلب اینفلوئنسرها در ایران اینستاگرام است. البته در حال حاضر اینفلوئنسرها در یوتیوب نیز فعالیت می‌کنند. برخی از اینفلوئنسرها نیز ممکن است ارتباطشان با مخاطب‌های خود صرفا از طریق پادکست باشد. استفاده از اینفلوئنسرها به صورت هدفمند می‌تواند برای شما بازخورد خوبی داشته باشد.
9- رپورتاژ
رپورتاژ یکی از روش‌های تبلیغاتی غیرمستقیم است. فرض کنید شما در یک سایت خبری درباره ویژگی‌های یک یخچال خوب مطلبی را مطالعه می‌کنید. در لابلای متن از یک برند خاص به عنوان تولید کننده یخچال‌های استاندارد نام برده می‌شود. با توجه به اینکه شما در سایت دیگری مشغول مطالعه بوده‌اید که آن را بی طرف محسوب می‌کنید به توصیه‌ای که می‌خوانید اعتماد بیشتری می‌کنید. اگر در متن خبر لینک‌های سایت خود را نیز قرار دهید می‌توان رپورتاژ را به عنوان راهکاری برای ایجاد بک لینک و تقویت سئو نیز در نظر گرفت.
10- سایر
روش ها و ابزارهای دیگری نیز برای تحقق دیجیتال مارکتینگ وجود دارند. در اینجا برخی دیگر از آنها را به صورت خلاصه بیان خواهیم کرد:
موتورهای جست و جوی کالا: ترب و ایمالز دو موتور معروف جست و جوی کالا در ایران هستند. کسب و کارها می‌توانند با داشتن یک وبسایت و بارگذاری محصولاتشان و کمک گرفتن از ترب و ایمالز به سادگی محصول خود را به فروش برسانند.
تبلیغات در موبایل: اپلیکیشن‌های گوشی هوشمند محل مناسبی برای تبلیغات محسوب می‌شوند. تپسل شبکه هوشمند تبلیغات موبایل در ایران است که خدماتی مانند تبلیغات کلیکی، نصب اپلیکیشن و نمایش ویدئو را ارائه می‌دهد.
نمایش ویدئو: نمایش ویدئو در ابتدای فیلم و سایر محتوای ویدئویی یکی از روش‌های رایج تبلیغات است. صباویژه تبلیغات ابتدای ویدئوهای آپارات و فیلیمو را انجام می‌دهد. یکتانت نیز با فهرستی از نمایش‌دهندگان ویدئو همکاری دارد.
جانمایی: یکی از روش‌های تبلیغاتی پر هزینه جانمایی است که توسط صباویژه در فیلیمو انجام می‌شود. در این نوع تبلیغات محصول یا برند شما در محتوای فیلم نمایش داده می‌شود بدون آنکه به صورت مستقیم پیام تبلیغاتی داشته باشد.
تا اینجا برخی از روش‌ها و ابزارهای دیجیتال مارکتینگ را برای شما معرفی کردم.
اگر شما هم ابزار دیگری در دیجیتال مارکتتینگ می‌شناسید با من به اشتراک بگذارید…
2 نظرات در مورد “دیجیتال مارکتینگ چیست؟”
عکست باحال بود اما متنت تخصصی بود و خیلی چیزاش رو نمیدونستم و زیاد باهاش آشنایی ندارم. اما بازم ممنون.
سلام لیمو جان
اینجا بخش‌های مختلفی دارد. همه بخش‌هایش برای هر رهگذر عزیزی به یک میزان جذابیت ندارد.